ประวัติความเป็นมาของมหาวิทยาลัย: ก่อตั้งครั้งแรกในปี พ.ศ. 2513 บนพื้นที่อดีตวัดธีราราม วัดเก่าแก่ที่มีชื่อด้านคุณไสยและพุทธคุณจากเจ้าอาวาสที่มีลูกศิษย์ลูกหามากมาย จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2486 เกิดพายุไต้ฝุ่นเตลูพัดเข้าถล่มบริเวณวัดและหมู่บ้านโดยรอบ ครั้งนั้นมีผู้คนล้มตายจำนวนมาก ชาวบ้านในเขตนั้นจึงย้ายออกจากพื้นที่ออกไป ภายหลังมีการใช้พื้นที่เพื่อตั้งเป็นโรงเรียนสอนแพทย์ซึ่งเป็นที่ต้องการอย่างมากในสมัยนั้น
หลังจากเปิดสอนเป็นโรงเรียนแพทย์แล้ว ได้เปลี่ยนชื่อเป็นวิทยาลัยแพทยศาสตร์ก่อนจะยกฐานะขึ้นเป็นมหาวิทยาลัยและเปิดทำการสอนคณะอื่น ๆ เพิ่มเติมเรื่อยมาในภายหลัง
โดยในปัจจุบันถือเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำทั้งในและต่างประเทศด้วยผลงานทางวิชาการและงานวิจัยที่นำเสนอออกมาอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันมีพื้นที่มากกว่า 1,700 ไร่ไม่รวมพื้นที่ดินที่ทำสัญญาให้เอกชนเช่าเพื่อเป็นรายได้ในการนำมาพัฒนามหาวิทยาลัย

ตรามหาวิทยาลัย: ตราพญานาคสีทองเหนือเกลียวคลื่นและรัศมีแสงอาทิตย์
สีประจำมหาวิทยาลัย: แดงทับทิม หมายถึง สติปัญญาและความสำเร็จ เหลืองทราย หมายถึง ความรอบรู้และความเท่าเทียม

ต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัย: ต้นปาริชาต ความหมายคือสมปรารถนา หรือระลึกชาติได้ในทางความเชื่อศาสนาโดยเชื่อว่าผู้ได้กลิ่นดอกปาริชาตจะสามารถระลึกได้ถึงอดีตชาติ โดยต้นปาริชาตถือเป็นพืชที่ปลูกประดับทั่วไปภายในรั้วมหาวิทยาลัยธีรลักษณ์

คติพจน์ประจำมหาวิทยาลัย: ปญฺญา นรานํ รตนํ. ปัญญาเป็นรัตนะของนรชน

สถานที่ที่อยู่ในความดูแลของมหาวิทยาลัย: ศูนย์วิจัยทางทะเลและสัตว์น้ำที่มีพิพิทธภัณฑ์ทางทะเลและอควอเรียมที่อยู่ในการดูแลของคณะสัตวแพทย์และคณะวิทยาศาสตร์ / โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยที่เปิดให้บริการแก่ประชาชนทั่วไป เป็นโรงพยาบาลขนาดใหญ่แห่งหนึ่งในภาคตะวันออก / โรงพยาบาลสัตว์ประจำมหาวิทยาลัยที่เปิดให้บริการกับประชาชนทั่วไป / สวนพฤษกศาสตร์เขตร้อนที่รวบรวมพันธุ์ไม้หายาก